تکوین و تطوّرخط نستعلیق در سده هشتم و نهم هجری قمری
نویسندگان
چکیده
خط نستعلیق از حدود قرن دهم هجری قمری تا به امروز مرسوم ترین خط خوش در میان ایرانیان است. روایات سنتی، واضع نستعلیق را میرعلی تبریزی از خوشنویسان زمان امیر تیمور دانسته اند. اما مطالعات بیشتر نشان می دهد که این خط چندین دهه قبل از زمان حیات میرعلی تبریزی شکل گرفته است. خط نستعلیق از بدو تکوین، یعنی نیمة دوم قرن هشتم هجری، مکاتب متعدّد و مختلفی را در ایران و سایر ملل اسلامی چون هند، پاکستان، افغانستان و ترکیه پشت سر گذاشته است که برجسته ترین و درازمدّت ترین آنها مکتب میرعماد حسنی، خوشنویس بزرگ زمان صفوی در ایران است. در مقالة حاضر، ابتدا اندکی به تاریخچة خط عربی و خطوط خوش اسلامی پرداخته شده است. سپس از طریق جست وجو در منابع کهن دست اوّل و یافتن اطلاعاتی که از تاریخ پیدایش خط نستعلیق در این متون برای ما به جا مانده است، و نیز با بررسی و ارائة نمونه هایی از نسخه های خطی که در قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری به این خط نوشته شده اند، سعی در تعیین عوامل و نحوة شکل گیری خط نستعلیق، حوزه های جغرافیایی شکل گیری و چگونگی رواج آن در دوره های بعدی تا زمان میرعماد شده است.
منابع مشابه
فرهنگواره ادیبان سیاسی و سیاسیون ادیب در سده های هشتم و نهم هجری قمری
ادیبان سیاسی، شاعران و نویسندگانی هستند که در امور سیاسی و حکومتی نیزدخیل اندو دو گروهند:"موافقان دستگاه حاکمه" که در دربار رفت و آمد دارندو مورد حمایت بزرگان و رجال سیاسی اند(و بعضی از این افراد، حتی از حکومت مقرری هم دریافت می کنند.) "مخالفان دستگاه حاکمه" که با عنوان "مخالف یا مبارز سیاسی" شناخته می شوند. سیاسیون ادیب، افراد اهل سیاست (حکما،وزرا،کارگزاران ،قضات و...) که علاوه بر فعالیت در ا...
مخاطب شناسی حافظ در سده های هشتم و نهم هجری بر اساس رویکرد تاریخ ادبی هرمنوتیک *
نظریه تاریخ ادبی هرمنوتیکی به جای سرگذشت مؤلف و متن، «تاریخ خوانندگان متن» یا «تاریخ ادبیات مخاطبان» را پیشنهاد می¬دهد. از این دیدگاه، عیار ادبیت یک متن مثلاً دیوان حافظ بر اساس میزان سرزندگی، پویایی و قابلیت مکالمه اش با نسل های روزگاران مختلف سنجیده می شود. پس مورخ ادبی، باید «تاریخ تأثیر» حافظ در مخاطبان پس از خود را به نگارش درآورد. او با این کار در حقیقت تاریخ «حیات دیوان حافظ» و «تاریخ معا...
متن کاملفیروزه، نگین مساجد (با نگاهی به مسجدهای گوهرشاد مشهد و کبود تبریز در سده نهم هجری قمری/ پانزدهم میلادی)
جهانبینی مذهبی و تفکّرات عرفانی ایرانیان که از دیرباز ریشه عمیقی در هنر و فرهنگ آنان داشته، در یکی از مهمترین ابعاد هنری اسلام، یعنی معماری مسجدها، نمود یافته است. در چنین عرصهای، هر عاملی که بهکار گرفته میشود و هر فنّی که مایه زایش و آفرینش اثر هنری است، از جهان علوی نشان دارد و هر نقش و رنگ در مقام نماد و سمبل، بیانگر چیزی از همان عالم است. رنگهای بهکار رفته در مسجدهای ایرانْ جنبههای نما...
متن کاملمیراث سیاسی مسلمانان(5) کتاب شناسی میراث سیاسی سده های هشتم و نهم هجری
فی مصادر التراث السیاسی الاسلامی اثر نصر محمد عارف یکی از مطالعات ارزشمندی است که در حوزه میراث سیاسی اسلام تألیف شده است. ایشان در بخش اول کتاب، به نقد روش شناختی مطالعات سیاسی معاصر و در بخش دوم آن به کتاب شناسی میراث سیاسی در اسلام پرداخته است. در شماره های پیشین، میراث سیاسی در هفت سده نخستین هجری معرفی گردید. آنچه اکنون پیش روی شماست، ادامه همین کتاب شناسی در سده های هشتم و نهم هجری است که...
متن کامل« تزئینات پیش ساخته درگنبد سلطانیه درقرن هشتم هجری قمری»
در سرزمین ایران، آثار معماری و تزئینات وابسته به آن، دارای گستردگی، تاریخ طولانی و ارزش هنری فراوانی میباشد که به طور مداوم درطول تاریخ تکامل یافته است. یکی از دورانهای درخشان و قابل تأمل اواخرقرن 7 و اوایل قرن 8 هجری قمری (دوره ایلخانی) بوده است و دراین دوره آثار بسیاری طراحی و ساخته شده است. یکی از مواردی که طراحان و هنرمندان دوره مغول به کار بردهاند؛ تزئیناتی است که به صورت قالبی و پیش...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
هنرهای زیباناشر: پردیس هنرهای زیبا_دانشگاه تهران
ISSN
دوره 33
شماره 33 2008
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023